افزایش نگرانی بانک‌های مرکزی از «ابزارسازی ژئوپولیتیکی ذخایر ارزی»؛ طلا بار دیگر در کانون توجه مدیران ذخایر جهانی
در تازه‌ترین نظرسنجی سالانه گروه UBS از نزدیک به ۴۰ بانک مرکزی که مجموعاً نیمی از ذخایر ارزی جهان را مدیریت می‌کنند، روندی نگران‌کننده در حال شکل‌گیری است: افزایش چشمگیر نگرانی‌ها نسبت به «ابزارسازی ژئوپولیتیکی ذخایر ارزی» و تأثیر آن بر تصمیمات سرمایه‌گذاری در سطح حاکمیتی.📢
نکات کلیدی یافته‌های نظرسنجی UBS در سال ۲۰۲۵:
نسبت مدیرانی که «ابزارسازی سیاسی ذخایر ارزی» را به‌عنوان یک ریسک سرمایه‌گذاری جدی تلقی می‌کنند، از ۱۴٪ در سال ۲۰۲۳ به ۴۹٪ در سال جاری افزایش یافته است—روندی که نشان‌دهنده تشدید بی‌اعتمادی به امنیت دارایی‌های ارزی در فضای ژئوپولیتیکی است. 🔎
این نگرانی‌ها عمدتاً ناشی از افزایش تحریم‌های مالی، مصادره دارایی‌های ارزی کشورها و استفاده ابزاری از دلار در منازعات بین‌المللی است؛ عواملی که جایگاه سنتی ذخایر ارزی به‌عنوان «پناهگاه امن» را زیر سؤال برده‌اند. 🔎
در واکنش به این ریسک‌ها، طلا بار دیگر به‌عنوان دارایی جایگزین و غیرسیاسی در سبد ذخایر ارزی مطرح شده است؛ به‌طوری‌که ۵۲٪ از بانک‌های مرکزی اعلام کرده‌اند قصد دارند سهم طلا را در ذخایر خود افزایش دهند.🔎
پیامدهای تحلیلی برای بازارهای جهانی و سرمایه‌گذاران کلان:
افزایش تقاضا برای طلا از سوی بانک‌های مرکزی می‌تواند محرک ساختاری برای رشد قیمت فلزات گران‌بها در میان‌مدت باشد—به‌ویژه در فضایی که اعتماد به دارایی‌های دلاری در حال فرسایش است. 🔔
این روند همچنین ممکن است به تغییر ترکیب ذخایر ارزی جهانی منجر شود؛ به‌طوری‌که سهم دلار در ذخایر جهانی که از ۶۷٪ در سال ۲۰۲۱ به ۵۵٪ در سال جاری کاهش یافته، همچنان در مسیر نزولی باقی بماند. 🔔
برای سرمایه‌گذاران نهادی، این تحولات می‌تواند سیگنالی از تغییر پارادایم در مدیریت ریسک ژئوپولیتیکی و تنوع‌بخشی دارایی‌ها باشد—به‌ویژه در حوزه‌هایی مانند اوراق قرضه دولتی، طلا، و ارزهای جایگزین نظیر یورو و رنمینبی.🔔
جمع‌بندی:
افزایش نگرانی بانک‌های مرکزی از ابزارسازی ذخایر ارزی، نشانه‌ای از تغییر بنیادین در نگاه به امنیت دارایی‌های بین‌المللی است. در چنین فضایی، طلا بار دیگر جایگاه تاریخی خود را به‌عنوان دارایی بی‌طرف، نقدشونده و مقاوم در برابر ریسک‌های ژئوپولیتیکی بازمی‌یابد—و این می‌تواند پیامدهای عمیقی برای ساختار بازارهای مالی جهانی در سال‌های پیش‌رو داشته باشد.📢